In een samenleving waarin maatschappelijke vraagstukken en diversiteit een steeds grotere plek innemen, is goed burgerschapsonderwijs belangrijk (SLO, 2025). In Nederland is die samenleving een democratische rechtsstaat, waarin ruimte is voor verschillen in opvattingen, achtergronden en overtuigingen (SLO, 2025). Scholen hebben de wettelijke taak om deze onderwerpen in hun onderwijs aan te bieden tijdens burgerschap. Om deze taak beter te ondersteunen en in te spelen op de veranderende samenleving, zijn er onlangs nieuwe richtlijnen opgesteld. In juli 2025 zijn vernieuwde kerndoelen voor onder andere burgerschapsonderwijs bekendgemaakt, en deze zullen – na vastlegging in de wet- en regelgeving – gelden voor alle scholen (SLO, 2025).
Binnen het burgerschapsonderwijs worden leerlingen gestimuleerd om kennis, vaardigheden en ervaringen op te doen over hoe zij kunnen bijdragen aan een democratische samenleving (Van Riet, 2023). Hierbij is het (basis)onderwijs de oefenplaats (SLO, 2025). Voor het basisonderwijs zijn drie kerndoelen voor burgerschap opgesteld:
- Kerndoel 19 – De school geeft vorm aan de democratische oefenplaats.
- Kerndoel 20 – De leerling leert over samenleven in een democratische rechtsstaat.
- Kerndoel 21 – De leerling doet ervaring op met democratische en maatschappelijke betrokkenheid.
Eén van de belangrijke pijlers, die in meerdere kerndoelen terugkomt, betreft de democratische rechtsstaat. Een mooie manier om hier aandacht aan te besteden is door middel van het houden van kinderverkiezingen. Met de Lessenreeks – Verkiezingen worden leerlingen stap voor stap meegenomen in alle onderdelen van de democratische rechtsstaat. Zo leren leerlingen in groep 5/6 wie er de baas is in hun eigen dorp of stad en mogen ze stemmen over hun ideale dagindeling. In de groepen 7/8 wordt de blik verlegd naar de Nederlandse politiek. Wat is de rol van de Eerste en Tweede Kamer? Wat doet een minister? En op welke politieke partijen kun je eigenlijk stemmen?
Na instructies, discussies en eigen onderzoek wordt deze lessenreeks afgesloten met verkiezingen, waarbij de leerlingen kunnen stemmen op één van de partijen waar tijdens die verkiezingen door volwassenen ook op gestemd mag worden! Door een verkiezingssimulatie, zoals de lessenreeks verkiezingen, wordt de school nog meer een oefenplaats voor burgerschap waar kinderen kunnen oefenen de democratie zelf kunnen ervaren (Rinnooy, 2023).
Wil je ook dat jouw leerlingen betrokken raken bij de actualiteit, zelf deelnemen aan kinderverkiezingen en ook nog eens voldoen aan de kerndoelen van burgerschap? Bestel dan hier je eigen lespakket met toegang tot de digibordsoftware, een handleiding voor de leerkracht en handige downloads!
Bron:
SLO. (2025, juli). Definitieve conceptkerndoelen burgerschap en digitale geletterdheid. Amersfoort: SLO.
Van Riet, D. (2023). Burgerschapsonderwijs: waar hebben we het over?. Onderwijskennis.nl (NRO). Geraadpleegd op [2-10-2025], van https://www.onderwijskennis.nl/node/5021
Rinnooy Kan, W. F. (2023). De school als oefenplaats voor burgerschap. Onderwijskennis.nl (NRO). Geraadpleegd op [2-10-2025], van https://www.onderwijskennis.nl/node/4529
